Onderzoek
Jeffrey Beekman - Verbeteren CF behandeling
Ineke Braakman - Eiwitvouwingen
Rondleidingen

Vastberaden CF te verslaan

Ineke Braakman, Utrecht 28-2-2018

Onze zoektocht naar Helpende Handen voor CFTR
Wij eten eiwitten omdat we de bouwstenen van die eiwitten
(de aminozuren) nodig hebben om continu nieuwe eiwitten van te maken.

Dat gebeurt in alle cellen van ons lichaam, waar de eiwitten bijna al het werk doen.
Ze kunnen dat werk alleen doen als ze de juiste vorm hebben gekregen en dat is onmogelijk zonder hulp.
Cystic Fibrosis wordt veroorzaakt door een defect in het grote en ingewikkelde eiwit CFTR. In ons project zijn we op zoek naar de helpereiwitten die CFTR helpen om zijn actieve vorm te krijgen.
Eiwitten zijn kralenkettingen die oprollen (dat noemen we “vouwen”) tot een bepaalde 3D-vorm.
Alleen als CFTR de juiste vorm heeft (zoals in het plaatje) kan het zijn werk doen, het transporteren van zout de cel uit.

CFTR is een kralenketting van 1480 kralen. Bijna onvoorstelbaar dat dit eiwitmachientje uit 1 enkele ketting bestaat maar dat is wel zo.
Het begin en einde van de ketting staan aangegeven.
Het helpt dat CFTR eerst in 5 onderdelen vouwt.
Dan wordt het een ketting van 5 aan elkaar vastzittende puzzelstukken (T1, N1, R, T2, N2, zie tekening rechts) die in elkaar moeten grijpen.
Maar dan nog lukt dit niet zonder hulp en dan is CFTR nog maar 1 van de ongeveer 20.000 verschillende eiwitten in ons lichaam die moeten vouwen.

De cel pakt dit vouwingsprobleem aan met een grote verzameling helpereiwitten die in teams werken.
Zonder die helpereiwitten kan CFTR niet zijn actieve vorm krijgen en de defecte, zieke vormen van CFTR hebben die hulp nog veel harder nodig.
We hebben al gevonden dat het gezonde CFTR-eiwit alleen maar gezond is door de assistentie van een hoofdhelpereiwit, Hsp90.
Zonder Hsp90 vouwt CFTR net zo slecht als de meest voorkomende zieke variant F508del-CFTR. Hsp90 is als een spin in een web van helpereiwitten die allemaal helpen om de werking van Hsp90 te regelen en verbeteren. Versnelling van de zoektocht naar CFTR helpereiwitten
Nu heeft onze zoektocht naar de helpers van CFTR ineens een flinke wind in de rug gekregen.
In Cambridge (VS) werkt een jonge onderzoeker, Dr Georgios Karras, die binnenkort zijn eigen groep gaat starten. In het lab waar hij nu werkt is een methode opgezet om in korte tijd van vrijwel alle mogelijke helpers in de cel (en zeker van alle helpers in het “Hsp90-team”) te testen of ze binden aan CFTR, aan stukken van CFTR, of aan eiwitten die familie zijn van CFTR.
Daarvoor is voorbereidend werk door ons gedaan en we verwachten dat Dr Karras ons binnenkort precies kan vertellen welke helpers wel en welke helpers niet binden aan CFTR en of dat dan uniek is of dat ze ook binden aan familieleden van CFTR.
Net als alle onderzoekingen in de biologie is dit nog maar een "half resultaat" en moeten we die resultaten dan nog bevestigen met een andere methode, maar we kunnen met Georgios zijn resultaten hopelijk onze zoektocht afsluiten en ons geheel richten op het onderzoeken wat precies het effect is van elke bindende helper op de CFTR-vouwing.